Η Περάστρα Τήνου, στα βόρεια του νησιού, ένα μικρό χωριό μέσα στο πράσινο, χτισμένο στις όχθες του λαγκαδιού – ποταμού Λαζάρου – Κώμης, απολαμβάνει τη γαλήνη και την ηρεμία. Η φύση φρόντισε να ομορφύνει ότι οι άνθρωποι με αστοχίες τους την επιβαρύνουν και στόλισε με δράφες, σταβαριές, λυγαριές, πρασινάδες και πολύχρωμα αγριολούλουδα τη λαγκαδιά που τη διασχίζει.
Στην πλαγιά, Περιστεριώνες και Ανεμόμυλοι φέρνουν στη μνήμη μας εποχές με κύρια απασχόληση τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Γίνονται παρόν απόμακρες ιστορίες του χωριού, όταν νεαρά ζευγαράκια βολτάριζαν από την Κώμη ως την Περάστρα και οι δυο καφενέδες του χωριού, έδιναν ζωή με τα γλέντια που γίνονταν κατά καιρούς.
Διαβαίνοντας το Δημοτικό – αγροτικό δρόμο προς την Περάστρα θα συναντήσεις ένα ερειπωμένο νερόμυλο, με απομεινάρια σπιτιών τριγύρω του, παραδοσιακές βρύσες, ερείπια ελαιοτριβείου και δύο χαρακτηριστικά πετρόκτιστα γεφύρια.
Πάρα πολλοί νερόμυλοι κατά μήκος του λαγκαδιού από την Περάστρα προς το πάλαι ποτέ χωριό Λάζαρος, λειτουργούσαν με τη δύναμη των νερών που άφθονα στον καιρό τους έτρεχαν και πότιζαν τις γύρω περιοχές, για να αλέσουν τα σιτηρά και να φτιάξουν το ψωμί τους οι κάτοικοι των γύρω χωριών. Η λυτή μονόκλιτη ενοριακή Καθολική Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, πανηγυρίζει στις 23 Απριλίου.
Ο Σύλλογος Κώμης, Περάστρας, Μοναστηρίων, τα τελευταία χρόνια διοργανώνει γιορτή με πλούσιο κέρασμα, τη Δευτέρα του Πάσχα.
Η ονομασία του χωριού προήλθε από τη λέξη πέρασμα, διότι παλαιότερα, πριν την ύπαρξη αυτοκινητόδρομου (αμαξωτού), η επικοινωνία από τα Κάτω Μέρη με το Λάζαρο, τα Λουτρά την Ξινάρα και τη Χώρα, γίνονταν μέσα από την Περάστρα, από τους ημιονικούς, επαρχιακούς και κοινοτικούς δρόμους (και όχι μονοπάτια). Κατασκευάζονταν κυρίως με καλντερίμι, το οποίο φρόντιζαν ανελλιπώς οι χρήστες περαστικοί κάτοικοι των χωριών.
Την άνοιξη οι μυρωδιές από τα περιβόλια και τους κήπους σε αποζημιώνουν μετά από κάθε σου κουραστική απασχόληση.
Ανήκει στην Τοπική Κοινότητα Κώμης, της Δημοτικής Ενότητας Εξωμβούργου, του Δήμου Τήνου.
Έχει αδελφικές και συγγενικές σχέσεις και πολύ καλή γειτονία με το κεφαλοχώρι Κώμη και τους κατοίκους της.
Απέχει από τη Χώρα Τήνου περί τα 10 χιλιόμετρα και η επικοινωνία γίνεται με λεωφορεία της γραμμής Τήνος – Καλλονή, με ΤΑΞΙ και με ΙΧ αυτοκίνητα.
Επίνειό της η φημισμένη Κολυμπήθρα Τήνου με τη χαρισματική αμμουδιά της.
–
Τήνος 7 Ιουνίου 2023
Νίκος Φώσκολος Καναλέτος
